رانندگی در سربالایی و سرپایینی مهارت های مخصوص خود را لازم دارد. ممکن است در حین پایین رفتن از شیب های تند خودرو به ناگهان رها شود. همین طور در سر بالایی ها و پیچ و خم ها باید مهارت رانندگی در این شرایط را داشت تا به خوبی از آن ها عبور کرد، اما گاهی عبور از این مسیرها اجتناب ناپدیز است و بد نیست که اطلاعاتی در این خصوص به عنوان یک راننده حرفه ای داشته باشیم.

همانطور که می دانید اصول رانندگی با خودروهای دنده اتومات و دنده دستی تقریبا یکسان است اما در برخی شرایط، همچون رانندگی در سربالایی ها، کار با این خودروها کمی متفاوت بوده و نیاز به کمی تخصص دارد. که در زیر به صورت موردی به این استثناها پرداخته شده است.

خودرو های اتوماتیک عموما به صورت هوشمند سراشیبی را تشخیص می دهند و به راحتی خودرو را کنترل می کنند اما اگر قرار است در شیب تند و برای مدت زمانی طولانی در سراشیبی رانندگی کنید بهتر است دنده را دستی کنید و با دنده یک یا دو رانندگی کنید. این بهترین کار است که برای سراشیبی های معمول هم می توانید از آن استفاده کنید.

افرادی که ماشین دنده اتوماتیک دارند به اشتباه تصور می کنند هنگام رانندگی در سراشیبی ها نیازی به استفاده ار دنده دستی نیست. این در حالی است که حتی اگر ماشین شما دنده اتوماتیک است بهتر و گاهی لازم می شود که دنده را با دست، کم کنید. پس داشتن خودروی اتوماتیک به این معنی نیست که دیگر نیاز به رعایت نکات رانندگی در سراشیبی نیستید. بهتر است از دنده خودرو بسته به نوع و شیب سراشیبی کمک بگیرید.

• اگر هم بنا بر هر دلیلی تصمیم گرفتید که در سراشیبی با دنده اتوماتیک استفاده کنید به هیچ وجه اجاره ندهید که خودرو سرعت بگیرید و بیش از اندازه گاز ندهید.

• هرگز از ترمز برای کنترل سرعت خودرو به صورت مداوم استفاده نکیند و با دنده سنگین حرکت کنید. ولی همیشه پایتان آماده ترمز گرفتن و فشردن پدال ترمز باشد.

• فرقی ندارد که خودروی شما اتوماتیک است یا دستی، چیزی که باید بدانید عدم استفاده از ترمز های مکرر برای کنترل خودرو در سراشیبی است. برای کاهش سرعت خودرو به جای اینکه پای خود را روی پدال ترمز ماشین قرار دهید، اصطلاحا از ترمز موتور استفاده کنید ( استفاده از دنده سنگین و برداشتن پا از روی پدال گاز جهت کاهش سرعت ) چرا که با این کار از فرسودگی غیرضروری ترمزها و لنت ها جلوگیری کرده و وقتی از سراشیبی تپه ها و کوهستان ها و نظایر آن عبور کردید، ترمز ماشینتان هیچ عیبی نخواهد داشت. هر چقدر دنده سنگین تر، کنترل بیشتر و سرعت کمتر خواهد بود.

حداکثر سرعت با دنده های ۱ و ۲ در سراشیبی

اکر خودروهای دنده اتوماتیک به شما اجازه می دهند، یا چند دنده پایین را انتخاب کنید دنده هایی نظیر Low (L) ، ۱st (1) و ۲nd (2). در مورد L و ۱ انتقال در پایین ترین دنده خواهد ماند و به خودی خود تغییر نخواهد کرد. به این ترتیب در مواردی نظیر رانندگی در شراشیبی حد اکثر نیرو فراهم می شود اما سرعتتان بسیار محدود می شود.

برخی از دنده های اتوماتیک به محض رسیدن به سرعتی معین، نظیر ۳۰ مایل در ساعت برای جلوگیری از آسیب به موتور یا دنده اتوماتیک و یا قطع نیروی موتور یک مرتبه از ۱ شیفت می کنند. اما اگر ۲ را انتخاب کنید انتقال از دنده ۲ شروع می شود و در همان دنده قفل می شود. که این امر هنگامی که رانندگی را روی سطوح لغزنده شروع می کنید و یا هنگامی که از روی سراشیبی ها پایین می آیید مفید است.

در شرایطی که سربالایی تندی را پیش رو دارید و یا در ترافیک هستید، اتومبیل را از حالت اتومات خارج کرده و به حالت دستی ببرید. معمولا برخی از خودروها برای این امر از دنده های ۱ و ۲ دستی استفاده کرده و برخی نیز با علائمی مثل + و – دنده ها را به صورت دستی تغییر می دهند که خودرو را در یک دنده نگاه می دارند.

• اگر خودروی شما از نوع پیشرفته و جدید باشد، به طور اتوماتیک سربالایی را تشخیص داده و نیازی به قرار دادن دنده در حالت دستی نخواهد بود.

• اگر مجبور به توقف در سربالایی شدید، خودرو را در حالت Auto Hold قرار دهید تا در هنگام حرکت به عقب برنگردید.

• در خودروهای قدیمی تر و فاقد ترمزهای الکتریکی و اتوماتیک، اگر مجبور به توقف در سربالایی شدید نیاز است که همزمان پای راست خود را روی پدال گاز فشار داده و پای چپ خود را از روی ترمز بردارید تا خودرو به آرامی شروع به حرکت نماید.

• در هنگام رانندگی در سربالایی ها همواره به درجه آمپر آب توجه داشته باشید. در این شرایط معمولا خودروها زودتر داغ کرده و جوش می آورند.

• قبل از تردد از جاده های سربالایی، حتما از سلامت ترمز های خود اطمینان حاصل کنید.

• در هنگام رانندگی در سربالایی های طولانی، سعی کنید کولر خودرو را روشن نکنید