اگر شما یک ماشین با گیربکس اتوماتیک رانده باشید، دو تفاوت بزرگ بین گیربکس های اتوماتیک و گیربکس های دستی را می شناسید:

* خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک پدال کلاچ ندارند.

* خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک نیازبه تعویض دنده دستی ندارند. یک بار شما دنده را در حالت drive قرار می دهید و دیگر نیازی به انجام کاری نیست!

گیربکس اتوماتیک (بعلاوه مبدل گشتاور) و گیربکس دستی (با کلاچ) دقیقاً مانند هم عمل می کنند، اما از راه های کاملاً متفاوت. روش گیربکس اتوماتیک برای تعویض دنده کاملاً شگفت انگیز است.

خودرو های بدون گیربکس محدود به یک «نسبت انتقال دور» هستند. این نسبت قابل انتخاب است و به خودرو اجازه می دهد که با حداکثر سرعت مطلوب حرکت کند. اگر حداکثر سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت را می خواهید، پس باید انتقال دور شما شبیه دنده سه گیربکس های دستی خودرو ها باشد.

شما احتمالاً در حین رانندگی با خودرو های دارای جعبه دنده دستی فقط از دنده سه استفاده نمی کنید و اگر هم این کار را بکنید شتاب مورد نظرتان را در هنگام شروع حرکت نخواهید داشت و در سرعت های بالا نیز، موتور زوزه ای شدید خواهد داشت (اگر عقربه نشان دهنده دور موتور نزدیک خط قرمز شود) در این حالت موتور خودرو به زودی فرسوده می شود و تقریباً غیر قابل راندن است.

بنابراین دنده های گیربکس تاثیر بیشتر یر گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با سرعت مناسبی ادامه می دهد. درست مثل جعبه دنده های دستی، کار اصلی گیربکس های اتوماتیک این است که به موتور (که دارای دامنه محدود سرعت است) اجازه می دهد که سرعت خروجی با دامنه وسیعی داشته باشند.
بیشتر گیربکس های اتوماتیک در دنده سه نسبت انتقال دور ۱ به ۱ دارند. برای ایجاد نسبت دور خروجی ۱ به ۱ باید دو قسمت از سه قسمت مجموعه دنده های سیاره ای قفل شوند. این ترتیب قرار گرفتن دنده ها ساده تر است

بنابراین دنده های گیربکس تاثیر بیشتر یر گشتاور موتور دارد و موتور کار خود را با سرعت مناسبی ادامه می دهد .تفاوت اساسی بین گیربکس های اتوماتیک و دستی این است که گیربکس دستی با درگیر و آزاد کردن مجموعه دنده های مختلف به شفت خروجی نسبت انتقال دور های متفاوتی می دهد. در حالی که در گیربکس اتوماتیک با همان مجموعه از دنده ها همه نسبت انتقال دور های متفاوت را می دهد. مجموعه دنده های سیاره ای وسیله ای است که این کار ها را در گیربکس اتوماتیک مقدور می کند . اکنون چگونگی کار مجموعه دنده های سیاره ای را خواهیم دید.

مجموعه دنده های سیاره ای و نسبت انتقال دور:

وقتی جعبه دنده اتوماتیک را باز کرده و به داخل آن نگاه می کنیم ، مجموعه ای عظیم از اجزای مختلف را در فضای نسبتاً کوچکی می بینیم . از جمله چیزهاى دیگری که شما می بینید:

*مجموعه دنده های سیاره ای

*مجموعه ای از باند ها که اجزای مختلف مجموعه دنده ها را قفل می کند

* مجموعه ای متشکل از سه صفحه کلاچ که قسمت های دیگر از مجموعه دنده ها را قفل می کند

*یک سیستم هیدرولیک که کلاچ ها و باندها را کنترل می کند

*یک پمپ دنده ای بزرگ که روغن را در اطراف گیربکس به حرکت در می آورد

مجموعه دنده های سیاره ای قلب گیربکس های اتوماتیک است. این یک قسمت ، همه نسبت های انتقال دور را که در یک گیربکس اتوماتیک قابل تولید است به وجود می آورد. همه قسمت های دیگر که در آنجا هستند به مجموعه دنده های سیاره ای کمک می کنند که این کار ها را انجام بدهد.

دنده یک :

در دنده یک، دنده خورشیدی کوچک در جهت عقربه های ساعت توسط توربین تورک کانورتور چرخانده می شود. حامل سیاره ای سعی می کند در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخد، اما توسط کلاچ یک طرفه (که تنها مجاز است در جهت عقربه های ساعت بچرخد) نگه داشته می شود و دنده رینگی شفت خروجی را می چرخاند. دنده کوچک ۳۰ دندانه دارد و دنده رینگی ۷۲ دندانه دارد.

دنده دو :

این گیربکس بعضی قسمت ها را هماهنگ می کند تا این که نسبت مورد نیاز برای دنده دو را بدست بیاورد. آن شبیه دو مجموعه دنده سیاره ای عمل می کند که با یک حامل سیاره ای مشترک به همدیگر وصل شده اند.

در مرحله اول حامل سیاره ای، دنده خورشیدی بزرگ را به عنوان دنده رینگی به کار می گیرد. بنابراین مرحله اول شامل خورشیدی (دنده خورشیدی کوچکتر) حامل سیاره ای و دنده رینگی (دنده خورشیدی بزرگتر) است.
گیربکس اتوماتیک چیست گیربکس اتوماتیک چگونه کار می کند؟

برای هر دور چرخش دنده خورشیدی کوچک، حامل سیاره ای ۲٫۲ بار می چرخد. در مرحله دوم حامل سیاره ای به عنوان ورودی برای مجموعه سیاره ای دوم عمل می کند.

برای کاهش دور دنده دوم، ما مرحله اول را در مرحله دوم ضرب می کنیم ۰٫۶۷ * ۲٫۲ تا به نسبت دور کاهشی ۱٫۴۷:۱برسیم. ممکن است صدای ناراحت کننده ای ایجاد کند، در حالی که فرایند عادی است.
دنده سه:

بیشتر گیربکس های اتوماتیک در دنده سه نسبت انتقال دور ۱ به ۱ دارند. برای ایجاد نسبت دور خروجی ۱ به ۱ باید دو قسمت از سه قسمت مجموعه دنده های سیاره ای قفل شوند. این ترتیب قرار گرفتن دنده ها ساده تر است. با درگیرشدن کلاچ دنده خورشیدی با توربین قفل می شود.