در این مقاله سعی داریم به بررسی اهمیت ساعت گیربکس یا در اصطلاح Valve Body بپردازیم.
ساعت گیربکس اتوماتیک یا Transmission Valve Body یکی از قطعات مهم این نوع از گیربکس هاست که در واقع وجود آن و سالم بودنش برای گیربکس اتوماتیک شرط حیات را دارد. بسیاری از وظایف مهم عملکردی این نوع از گیربکس ها به عهده ساعت آن ها می باشد، اگر بگوییم ساعت گیربکس اتوماتیک مثل مغز متفکر آن عمل می کند، جای هیچ تعجبی ندارد.
در بسیاری از خطاهای گیربکس (که در مقالات قبل به آن ها پرداخته ایم) اولین مورد که برای رفع خطاها باید چک شود این قطعه ی اساسی و مهم است.
نحوه عملکرد ساعت گیربکس اتوماتیک
گیربکس های اتوماتیک از بخش های مختلفی تشکیل شده اند که برخی از آن ها مانند چرخ دنده ها و کلاچ ها وظیفه فراهم کردن نسبت دنده های مختلف را بر عهده دارند و برخی دیگر وظیفه کنترل فرآیند تعویض دنده و حالت های مختلف آن. در این میان، برای مثال، چرخ دنده های خورشیدی و سیاره ای به همراه کلاچ ها و باندها می توانند نسبت دنده های مختلفی را برای خودرو فراهم کنند. در کنار بخش های نامبرده، کامپیوتر گیربکس (Transmission Control Unit)، شیرهای برقی کنترل کننده (Control Valve) و ساعت گیربکس (Transmission Valve Body) قرار دارند که هدف کلی همه آن ها کنترل تعویض دنده و حالت های مختلف گیربکس است.
ساعت گیربکس (Transmission Valve Body) از چه جنسی؟
ساعت گیربکس را می توان مغز و فرمان دهنده ای دانست که تحت عملکردش، گیربکس در حالت های مختلف قرار می گیرد. این قطعه در گذشته از جنس چدن (Cast Iron) بود، اما به دلیل وزن زیادی که داشت، جنس آن را به آلومینیوم به علت جرم کمتر تغییر دادند
ساختار ساعت گیربکس اتوماتیک چگونه است؟
ساختار ساعت گیربکس به گونهایست که درون آن مجراهایی تعبیه شده است که از درون این مجراها روغن گیربکس عبور می کند. هر چه مجراهای ساعت گیربکس پیچیده تر و دارای تو در توهای بیش تری باشد، تعداد دنده های گیربکس اتوماتیک مورد نظر بیش تر است. برای مثال، یک گیربکس اتوماتیک ۴ دنده دارای مجراهای کم تری نسبت به یک گیربکس اتوماتیک ۶ دنده است و به همین دلیل، ساعت گیربکس یک جعبه دنده ۶ دنده بزرگ تر از یک جعبه دنده ۴ دنده است.
نقش شیر برقی یا Valve چیست؟
مسیرهای موجود در این قطعه توسط شیرهایی (Valves) کنترل می شود که در گذشته مکانیکی بودند، اما به مرور زمان و با اضافه شدن ECU و TCU به خودروها، شیرهای برقی جایگزین آن ها شدند تا کنترل بهتر و دقیق تری بر روی مکانیزم تعویض دنده حاکم باشد. بدنه سوپاپ یک گیربکس اتوماتیک شامل مجموعه ای پیچیده از معابر است که توسط سوپاپ ها برای هدایت جریان سیال کنترل می شود.
با عملکرد شیرهای برقی و یا مکانیکی، روغن گیربکس درون ساعت گیربکس جاری می شود و به این ترتیب فشار هیدرولیکی به کلاچ ها و یا باندهای مخصوص درگیر شدن یک دنده نیرو وارد می کند و پروسه مورد نظر انجام می شود.
ساعت گیربکس اتوماتیک (Transmission Valve Body) کجا قرار دارد؟
از آن جایی که در ایران نام این قطعه را ساعت گیربکس گذاشته اند، بسیاری ممکن است در مورد آن اشتباه کنند و یک قطعه عقربه دار مانند ساعت را تصور کنند، اما در واقع همان طور که گفته شد، ساعت گیربکس دارای مجراهای تو در تویی است که جریان روغن از آن عبور می کند. از آن جایی که عملکرد این قطعه به روغن گیربکس نیاز دارد، آن را در کارتل روغن گیربکس یا Gearbox Oil Pan جانمایی می کنند. بنابراین در هنگام تعویض روغن و صافی گیربکس می توانیم این قطعه را ببینیم.
نشانه های خرابی ساعت گیربکس چیست؟
از آن جایی که، ساعت گیربکس مانند هر قطعه دیگری خراب می شود، بنابراین بهتر است با علائم خرابی آن آشنا شوید و در صورت مشاهده آن ها، سریعاً نسبت به تعمیرات لازم اقدام کنید تا هزینه های سرسام آور تعمیر کلی گیربکس اتوماتیک دامن گیر شما نشود.
۱. تقه زدن گیربکس
یکی از نشانه های خرابی ساعت گیربکس این است که در زمان شتاب گیری، ترمزگیری و یا تعویض دنده بروز می کند ، به گوش رسیدن صدای تقه از گیربکس است. این اتفاق علاوه بر سه حالت گفته شده ،ممکن است در زمانی که دنده عقب را درگیر می کنید نیز رخ دهد. البته لازم به ذکر است که بروز این مشکل ممکن است برای وجود مشکل در فشار روغن گیربکس نیز باشد، به همین دلیل بهتر است به یک تعمیرکار گیربکس مراجعه کنید تا علت دقیق را تشخیص دهد.
۲. تغییر سریع دور موتور هنگام تعویض دنده
همان طور که می دانید هنگام تعویض دنده در گیربکس های اتوماتیک، دور موتور در یک فرآیند به نسبت آرام، افت می کند. این اتفاق در صورتی که ساعت گیربکس مشکلی داشته باشد به صورت متفاوتی رخ می دهد و طی تعویض دنده، دور موتور به صورت ناگهانی و لحظه ای افزایش می یابد و سپس افت می کند.
۳. مشکل در دنده معکوس
در صورتی که خودرو هنگام معکوس دادن بامشکلاتی مواجه شود و یا گیربکس دیرتر از حد نرمال دنده را کم کند، احتمال دارد فشار روغن به خوبی وارد ساعت گیربکس نشود و به همین دلیل تأخیر و یا مشکل در معکوس دهی، به وجود آید.
۴. تأخیر در تعویض حالت گیربکس
زمانی که می خواهید موقعیت لیور دنده (Shifting Lever) تغییر دهید، باید سریعاً پس از قرار گرفتن دسته دنده در موقعیت جدیدش، گیربکس نیز در همان حالت قرار گیرد و شما آن را حس کنید. برای مثال، هنگامی که دسته دنده را از حالت خلاص (N) به دنده عقب (R) یا جلو (D) می برید، گیربکس نیز باید در زمان کمی در همان حالت دنده عقب و یا حرکت رو به جلو قرار گیرد. در صورتی که این تغییر حالت در گیربکس با تأخیر زیادی (۲ ثانیه یا بیش تر) همراه باشد، احتمال وجود مشکل در ساعت گیربکس بالا می رود.
فروش و قیمت ساعت گیربکس اوتوماتیک :
اگر به دنبال خرید ساعت گیربکس اتومات هستید ما در مجموعه تاپ گیربکس ، مرکز تخصصی تعمیر و فروش کلیه گیربکس های اتوماتیک و انواع قطعات گیربکس اتوماتیک همه برندها به صورت نو و استوک اورجینال در حد با گارانتی لازم و ارسال به سراسر کشور، می توانیم بهترین خدمات را با بالاترین کیفیت و نازلترین قیمت خدمت شما ارائه کنیم.