سلکتور گیربکس همانطور که از نام آن پیدا است به معنای انتخاب کننده دنده است. وظیفه سلکتور تعویض دنده و نشان دادن دنده است که بر روی گیربکس نصب شده و به وسیله سیمکشیها به کامپیوتر گیربکس متصل میشود و از این راه با گیربکس ارتباط دارد.
سلکتور گیربکس چیست؟
سلکتور گیربکس قطعهای در خودرو است که به راننده اجازه میدهد تا چرخدندهها را بسته به نیاز خود تغییر دهد. در واقع با استفاده از سلکتور گیربکس فرد این امکان را دارد تا دندههای خودرو را به بالا یا پایین تغییر دهد. کار سلکتور مشخص کردن حالت دنده و روشن کردن چراغ دنده عقب است. سرعت چرخها، نسبت دنده و چرخش موتور در دقیقه، سه عامل مهم در مکانیسم انتخاب دنده هستند. در مورد سلکتور گیربکس اتوماتیک اطلاعات از قبل وارد سیستم کامپیوتری دستگاه شده و با تنظیم گاز و ترمز، ماشین برنامهریزی میکند که چطور دندهها را تنظیم کند.
اهمیت تنظیم سلکتور گیربکس
تنظیم سلکتور گیربکس روی نحوه کارکرد آن تأثیر زیادی دارد.
همانطور که پیشتر نیز ذکر شد کار سلکتور تعیین حالت دنده و روشن کردن چراغ مربوط به دنده عقب است. زمانی که این چراغ روشن نمیشود، اگر سیستم برقی ماشین دچار مشکل نشده باشد و چراغ سالم باشد، احتمالاً مشکلی در سلکتور گیربکس اتفاق افتاده است. از طرف دیگر نشان دادن حالت دنده روی صفحه نمایش ماشین نیز بر عهده سلکتور است که اگر این بخش درست تنظیم نباشد، پیامها به درستی به ای سی یو منتقل نمیشود و عملکرد خودرو دچار مشکل خواهد شد.
مثلاً اگر در خودروهای دنده اتوماتیک سلکتور گیربکس تنظیم نباشد، زمانی که دنده روی حالت R یا D قرار بگیرد، برای اینکه به گیربکس ضربه وارد نشود، ماشین روشن نمیشود. برای روشن کردن ماشین تنها باید دنده را روی حالت N یا P قرار دهید. حال تصور کنید که سلکتور گیربکس شما تنظیم نباشد، در این شرایط پیام درستی به ای سی یو منتقل نمیشود و احتمالاً ماشین شما استارت نمیخورد.
روش تنظیم سلکتور گیربکس
برای تنظیم سلکتور گیربکس به ابزارهای زیر نیاز دارید:
- اهم متر مجهز به بیزر
- دو متر سیم نازک
- یک آچار تفنگی یا ستارهای
- دو سر سیم تخت
برای تنظیم سلکتور گیربکس درب موتور را باز کنید و هواکش را از محل نصب خود جدا نمایید:
- دنده ماشین را روی حالت N قرار دهید و سوئیچ را باز کنید.
- حال دقت کنید که روی گیربکس یک قطعه پلاستیکی سیاه که دستهای سیم از آن خارج شده وجود دارد. سیمها به وسیله دو پیچ درون شیارهایی به گیربکس متصل شدهاند که با چرخاندن سلکتور به سمت جلو و عقب حرکت میکنند.
- بر روی سلکتور گیربکس یک مفصل برنجی وجود دارد که وسط آن حفرهای مربعی تعبیه شده است. شما باید بدون بلند کردن این مفصل، پیچهای کنار آن را شل کنید و آن را طوری تنظیم کنید که سلکتور گیربکس با کمی نیرو بتواند به چپ و راست بچرخد.
- حال دو طرف سیم تخت را به دو سمت رشته سیم نازک متصل نمایید و دو سر دیگرش را نیز به اهم متر وصل کنید.
- دو سر سیم را به دو پینی که در سلکتور تعبیه شده وصل کنید.
- در این مرحله اهم متر را روشن کنید و بیزر یا بوق آن را نیز فعال نمایید.
- کمتر از دو میلیمتر سلکتور را به چپ و راست چرخش دهید تا اهم متر بوق بزند. درست در قسمتی که بوق شروع شد، روی بدنه سلکتور گیربکس علامت بزنید. سپس باز هم سلکتور را بچرخانید تا بوق قطع شود و درست در قسمتی که بوق قطع شد، علامت بزنید.
- بین دو قسمت علامتگذاری شده منطقه درست سلکتور مشخص شده است و هر چقدر این کار دقیقتر انجام شود، حساسیت سلکتور گیربکس نیز بیشتر خواهد بود.
- در این مرحله باید پیچها را سفت کنید و برای این کار کم کم پیچ راست و چپ را با هم میبندید.
- بعد از اتمام کار، امتحان کنید که صدای بیزر در دنده N شنیده شود. اگر با سفت کردن پیچها صدای بوق قطع شود، احتمالاً سلکتور گیربکس دچار مشکل شده است و ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد.
- بعد از این کار نوبت تنظیم کابل است. در انتهای کابل روی سلکتور بخشی نارنجی رنگ که توسط قسمت دیگری به رنگ زرد یا کرم محصور شده وجود دارد. بخش روی آن را با دست کنار بکشید و قسمت نارنجی را به سمت بالا ببرید. مراقب باشید تا مفصل تکان نخورد و دنده روی N باشد. حال کلید نارنجی را به پایین فشار دهید و کاور کرم رنگ را به جلو ببرید تا قفل شود. با همین راهکار کابل شما تنظیم میشود.
علت خرابی سلکتور گیربکس
مهمترین علت خرابی سلکتور گیربکس، آب است. اگر تنها کمی آب روی سلکتور گیربکس بریزد عملکرد آن دچار اختلال میشود. اگر پیچ مربوط به هواگیری که دقیقاً نزدیک به سلکتور گیربکس است درست بسته نشود، ممکن است آب روی سلکتور گیربکس بریزد و موجب خراب شدن آن شود. از طرف دیگر باید توجه داشته باشید که در موقع شستن موتور مراقب باشید آب بر روی سلکتور نریزد و اگر کوچکترین آبی روی سلکتور گیربکس ریخت حتماً با پمپ باد آن را خشک کنید.
کلام آخر
سلکتور گیربکس یا همان انتخاب کننده دنده، بخشی از اتومبیل است که اگر تنظیمات آن درست انجام نشود و یا مشکلی در آن رخ دهد، عملکرد خودروی شما مختل خواهد شد. توجه داشته باشید که تنظیم کردن سلکتور گیربکس نیاز به دقت زیادی دارد و به همین دلیل پیشنهاد میشود اگر تجربهای در این زمینه ندارید، حتماً از فردی ماهر در این زمینه کمک بگیرید.